Er is de laatste tijd veel te doen over Extinction Rebellion (XR), de protestbeweging die zich sterk maakt voor het afschaffen van fossiele subsidies. Zij bezetten de A12 in Den Haag en hebben recent aangekondigd dat iedere dag om 12.00 uur opnieuw te zullen doen.

Fossiele subsidies zijn belastingmaatregelen die het gebruik van fossiele brandstoffen (kolen, olie, gas) stimuleren of goedkoper maken. Die belastingvoordelen komen vooral terecht bij bedrijven die veel energie verbruiken, zoals de zware industrie. Hoe hoger het energieverbruik, hoe groter het belastingvoordeel. Tweederde van het gasverbruik door nederlandse bedrijven is vrijgesteld van energiebelasting. Het midden- en kleinbedrijf echter kent die voordelen niet. In een deze maand gepubliceerd rapport van drie milieuorganisaties, waaronder Milieudefensie, worden 31 overheidsregelingen onder de loupe genomen, die voordelig zijn voor het gebruik van fossiele brandstoffen. Daaruit blijkt bijvoorbeeld dat de scheepvaart €6,7 miljard en de luchtvaart €2,4 miljard per jaar aan accijnsvrijstelling hebben voor hun brandstofverbruik. Als je alle belastingvoordelen voor het bedrijfsleven bij elkaar optelt, kom je volgens dat rapport uit op gemiddeld €37,5 miljard per jaar. Kort daarna kwam klimaatminister Jetten met de boodschap dat dat bedrag nog hoger ligt: €40 tot €46 miljard.

Zolang we niet stoppen met het verbranden van fossiele brandstoffen, blijft het klimaat opwarmen en worden hittegolven frequenter en intenser. Het afbouwen van fossiele subsidies zorgt voor een vermindering van het gebruik van fossiele brandstoffen, wat noodzakelijk is om de klimaatdoelstellingen te halen. De overheid beloofde in 2016 om in 2025 de fossiele subsidies beëindigd te hebben, maar heeft daar totnutoe weinig aan gedaan. Het rapport bepleit dat de overheid een plan maakt voor de snelle afbouw van fossiele subsidies. Dat moet rechtvaardig gebeuren, waarmee wordt bedoeld, dat de vrijgekomen middelen worden gebruikt voor versnelling van de verduurzaming en ondersteuning van kwetsbare groepen. Want dat is de tegenstrijdigheid die op dit moment in het overheidsbeleid zit: enerzijds CO₂-uitstoot willen terugdringen om klimaatdoelen te halen, anderzijds grootverbruikers van fossiele brandstof stimuleren om CO₂ te blijven uitstoten. Dat is niet uit te leggen. Minister Jetten heeft nu aangekondigd een begin te zullen maken met afbouwen.