
Er worden steeds meer spullen weggegooid, vooral goedkope, niet duurzame goederen die in lagelonenlanden worden geproduceerd. Deze goederen worden kortstondig gebruikt, afgedankt en bij het afval gedaan. Het produceren, gebruiken en afdanken van goedkoop gemaakte goederen heeft veel negative effecten: milieuvervuiling, gezondheidsproblemen, CO2-uitstoot, uitputting van natuurlijke grondstoffen en uitbuiting van arbeidskrachten. Dit alles bedreigt de leefbaarheid van onze planeet. We krijgen nooit een duurzame economie als we niet ook de wegwerpmaatschappij afbouwen.
In de wegwerpeconomie werken vier mechanismen. (1) Bij de productie van niet-duurzame artikelen worden de kosten van de negatieve effecten niet meegenomen in de prijs. (2) Er wordt met slecht materiaal geproduceerd, zodat producten eerder aan vervanging toe zijn. (3) Er wordt geen rekening gehouden met wat er met de goederen gebeurt als ze worden afgedankt. (4) Kopers worden verleid met lage prijzen en niet geinformeerd over de korte levensduur.
Om het tij te keren is het vooral belangrijk dat de overheid hiervoor de goede maatregelen neemt. Er is europese wetgeving in de maak, die eisen stelt aan de herbruikbaarheid en repareerbaarheid van producten, aan hergebruik van grondstoffen, en aan de informatie aan kopers over de milieu-impact en de arbeidsomstandigheden in de productieprocessen. In ons land zouden we dit voortvarend moeten uitwerken in nationale wetgeving. Stimuleer een professionele reparatiemarkt, waarin erkende reparateurs toegang krijgen tot reserve-onderdelen. Schaf het BTW-tarief op reparaties af. Verplicht winkelketens ook tweedehands spullen aan te bieden en daarvoor pakweg 10% van het vloeroppervlak in winkels en winkelcentra beschikbaar te stellen. Stimuleer een meer grootschalige inzameling en recycling van afgedankte producten en ondersteun technologische innovaties op dit gebied. Voer statiegeld in voor accu’s en batterijen. Introduceer een levensduurlabel en een reparatielabel met informatie over de verwachte gebruiksduur en repareerbaarheid van een product. Er zijn vast meer maatregelen te bedenken.
Ik zeg: weg met de wegwerpmaatschappij.